Bugun taʼlim bozori oʻzgarmoqda, unga mos ravishda talab qiluvchi va taklif beruvchining mezonlari ham. Avvallari faqat “prestij”ga qarab tanlanadigan taʼlim muassasalari hozir talabni qondirmayapti. Isteʼmolchida ham tahlil qilish, baholash koʻnikmalari shakllanib boryaptiki, u alaloqibat taʼlim bozorida sifatli raqobat yuzaga kelishiga, pirovardida, taʼlimda sifatni taʼminlashga xizmat qilmoqda.
Xalqaro reytinglarda oʻrin egallashga boʻlgan harakat shu boisdan ham bugun karrasiga tezlashgan. Boz ustiga, TOPlar safida boʻlishni hukumatning oʻzi vazifa qilib belgilagan. Bundan koʻzlangan asosiy maqsad, yana oʻsha jahon bozorida ham raqobatbardosh boʻlgan, oʻz sohasining asl “egalari”ni tarbiyalashga qaratilgan.
Eʼtiborlisi, Oʻzbekistondagi oliy taʼlim muassasalari orasida ham xalqaro reytinglarga kirgan va natijalarini muntazam yaxshilab borayotganlari soni koʻpaymoqda. Ammo, ochigʻini aytish kerakki, bu borada hali biron natijaga erishmagan oliygohlar ham kam emas. Quyida esa TOP universitetlar safidan oʻrin olayotgan oliy taʼlim muassasalari rektorlarining tajriba va tavsiyalarini eʼtiboringizga havola qilyapmiz. Shoyad, xalqaro reytinglardan oʻrin olgan taʼlim muassasalarimiz soni ortsa.
NATIJA VA SAMARADORLIK MEZONLARI
Ilhom Abdurahmonov,
“TIQXMMI” Milliy tadqiqot universiteti,
Xalqaro reyting faoliyatini monitoring qilish boʻlimi boshligʻi
— Tajriba almashish erishilgan yutuq yoki yoʻl qoʻyilgan kamchiliklardan toʻgʻri xulosa chiqarishga zamin yaratadi. Bu esa sohaning istiqboliga asos boʻlishi bilan birga, harakat yoʻnalishlarini ham belgilab beradi. Bugungi kunda “Toshkent irrigatsiya va qishloq xoʻjaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti” Milliy tadqiqot universitetining dunyo OTMlari xalqaro reytingidagi oʻrni yaxshilanib borayotganligi borasida ham ayrim mulohazalar bildirishga asos bor.
Dunyoning eng nufuzli xalqaro reyting tashkilotlaridan biri hisoblangan QS (Quacquarelli Symonds) Xalqaro reyting agentligining 2023-yilda eʼlon qilgan fanlar boʻyicha reytingi (QS World University Ranking by Subjects)da 3 ta fan sohasi (Muhandislik va texnologiyalar, Tabiiy fanlar hamda Atrof-muhit muhofazasi) boʻyicha dunyoning TOP-500 talik universitetlari roʻyxatida oliy taʼlim muassasamiz ham eʼtirof etilgan edi. Shuningdek, Osiyo va Tinch okeani mintaqasi universitetlari reytingida TOP-301 oʻrinda, Markaziy Osiyo mintaqasi boʻyicha 14-oʻrinda va Oʻzbekiston boʻyicha 1-oʻrinda qayd etilgani maʼlum.
QS xalqaro reyting agentligi tomonidan tashkil qilingan bu yilgi “QS Stars audit” baholash reytingi natijalariga koʻra, universitetimiz dunyoning TOP universitetlari roʻyxatida 1000 ballik baholash shkalasida 689 ball toʻpladi va unga 4 yulduzli universitet maqomi berildi.
Dunyo yashil universitetlari reytingi 2023 (World Green University Rankings 2023) boʻyicha dunyoda 603-oʻrin, Osiyoda 311-oʻrin va mamlakatimizda 7-oʻrinni egalladi.
THE (Times Higher Education) Xalqaro reyting agentligining 2023-yilda eʼlon qilingan “THE Impact Rankings 2023”da universitetimiz BMTning 5 ta Barqaror rivojlanish maqsadlari — BRM (Sustainability Development Goals — SDG) boʻyicha ishtirok etdi va butun dunyo boʻyicha BRM 2 — ochlikni tugatish (Zero Hunger) boʻyicha TOP-101, BRM 6 — toza suv va sanitariya (clean water and sanitation) boʻyicha TOP-201, BRM 7 — arzon va toza energiya (affordable and clean energy) boʻyicha TOP-301, BRM 13 — iqlim oʻzgarishiga qarshi kurashish (climate action) boʻyicha TOP-201, BRM 17 — barqaror rivojlanish yoʻlida hamkorlik (partnership for the goals) boʻyicha TOP-601 oʻrinlarni egalladi.
Shuningdek, Rankings Web of Universities xalqaro reytingida ham 2023-yilda dunyoda 3624-oʻrinni, Osiyoda 4-oʻrinni va Oʻzbekistonda 1-oʻrinni egalladi.
Endi bu yutuq va erishilgan natijalarning mezoni haqida fikr bildirish joiz. Dastavval, shuni qayd etish zarurki, universitetimizda har bir soha yoki yoʻnalishni kompleks rivojlantirishga eʼtibor qaratilmoqda, lekin bu xalqaro reytinglarga kirish uchungina emas, balki universitetda faoliyat yuritayotgan har bir professor-oʻqituvchi, xodim va talabalar uchun qulay taʼlim, ilmiy tadqiqot va ish muhitini yaratish maqsadida amalga oshirilmoqda. Jumladan, taʼlim jarayonini toʻliq raqamlashtirish maqsadida “IT Park” binosi qurilishi hamda barcha qulayliklarga ega zamonaviy kutubxonani modernizatsiya qilish ishlari oxiriga yetib qoldi. 2020/2021-oʻquv yilidan universitetimizda taʼlim toʻliq kredit-modul tizimiga oʻtkazilgani, 1200 oʻringa ega talabalar yotoqxonasi qurilishi, mavjud yoʻnalish va mutaxassisliklarni xalqaro akkreditatsiyadan oʻtkazish ishlari davom etayotgani, xorijiy hamkor universitetlar bilan ilmiy maqolalar yozish, xalqaro loyiha va grantlarni amalga oshirish, qoʻshma taʼlim dasturlarini yoʻlga qoʻyish, xorijiy investitsiyalarni faol jalb etish ishlarining amalga oshirilayotgani natijalar kafolatidir. Shuningdek, universitetimiz qoshida Fundamental va amaliy tadqiqotlar instituti tashkil etilib, mazkur institutda sohalar boʻyicha eng ilgʻor olimlar ilmiy tadqiqot ishlarini amalga oshirishayotgani eʼtiborga molik.
Davlatimiz rahbari qaysi soha vakillari bilan boʻlmasin, uchrashuvlarda uchta soʻzga alohida eʼtibor qiladilar. Bu: sifat, samara va natija. Shunday ekan, natijadorlikka erishishning muhim mezonlari nimalardan iborat ekanini universitetimiz misolida aytish mumkin.
Maʼlumki, dunyo oliy taʼlim muassasalarining TOP-1000 talik reytingida joy cheklangan, yaʼni qaysidir oliygohning ushbu roʻyxatga kirishi uchun boshqa biri bu reytingdan chiqib ketishi kerak boʻladi. Bu esa tabiiyki, har bir oliy taʼlim muassasasidan doimiy rivojlanishni talab etadi. Tajriba shuni koʻrsatadiki, quyidagi asosiy omillar universitetning xalqaro reytinglardagi oʻrni yaxshilanishiga sabab boʻladi:
– oliygohda taʼlim sifatining yaxshilanib borishi;
– inklyuziv taʼlim, imkoniyati cheklangan talabalar uchun yaratilayotgan shart-sharoitlarning yaxshilanishi, turli stipendiyalarning ajratilishi;
– BMTning barqaror rivojlanish maqsadlariga hamohang tarzda amalga oshirilayotgan ishlarning sifati va salmogʻining ortishi;
– ilmiy tadqiqotlarni amalga oshirish uchun zarur infratuzilma yaratilishi, ilmiy laboratoriya va markazlarning zamonaviy asbob-uskuna va jihozlar bilan taʼminlanishi;
– ilmiy tadqiqotlar sifati, soni va natijadorligining ortishi;
– ilmiy salohiyatning koʻtarilishi;
– xalqaro hamkorlik aloqalarining kengayishi va mustahkamlanishi;
– xorijlik talabalar sonining ortishi;
– xorijlik professor-oʻqituvchilar sonining koʻpayishi;
– xalqaro grant, loyiha va investitsiyalarning ortishi;
– xalqaro almashinuv va qoʻshma dasturlar sonining ortishi;
– oliy taʼlim muassasasidan fan sohasi yetakchi va arboblarining yetishib chiqishi;
– ishlab chiqarish tashkilotlari bilan hamkorlik aloqalarining kengaytirilishi va mustahkamlanishi;
– bitiruvchilarning ish bilan taʼminlanish koʻrsatkichi ortishi;
– zamonaviy oʻquv binolari, kutubxona, sport komplekslari, sogʻlomlashtirish, yotoqxona va ovqatlanish bilan bogʻliq infratuzilmaning rivojlanishi;
– universitet hududida toza energiyadan foydalanish, atrof-muhitga doʻstona munosabatda boʻlish sharoitlarining yaratilishi;
– faol ijtimoiy tadbirlarni amalga oshirish va hokazo.
Bu jarayon jonli tarzda, nazorat, qatʼiy tartib bilan tizimli ravishda amalga oshirilmas ekan, maqsad toʻla roʻyobga chiqmasligini unutmaslik lozim.
Oʻz tajribalarimizni oʻrtoqlashish hamkorlikni, tajriba almashuvni tezlashtirishdan tashqari, Xalqaro reytinglarga kirishga intilayotgan oliygohlar uchun eng muhim tavsiyalar sifatida ham ahamiyatlidir.
Bunda eʼtibor berilishi lozim boʻlgan yana bir jihat bor: bugungi kunda oliy taʼlim muassasalarini xalqaro reytinglarga kiritib berishni taklif qiluvchi turli firma yoki tashkilotlar koʻpayib qolgan. Ularga ishonmaslik kerak. Chunki har bir oliygoh faoliyatini, undagi muhitni ayni shu muassasada faoliyat yuritayotgan xodim va professor-oʻqituvchilardan boshqa hech kim yaxshi bilmaydi.
Aksincha, oliy taʼlim muassasasida xalqaro reyting masalasi bilan shugʻullanuvchi alohida boʻlim tashkil etish va unga chet tillarini yaxshi biladigan, intiluvchan, xorijlik mutaxassis va tashkilotlar bilan ishlash koʻnikmasiga ega yoshlarni jalb qilib, ularga faoliyatlarini amalga oshirishlari uchun barcha qulay shart-sharoitlarni yaratib, ishni toʻgʻri tashkil etib berish maqsadga muvofiqdir. Xalqaro reytinglarga kirish masalasi, avvalo, universitet rahbariyatini, xususan, rektor va prorektorlarni qiziqtirishi lozim. Aks holda, ishlar yaxshi borishi gumon. Bu boʻyicha alohida harakatlar dasturi tuzilib, muntazam ravishda yangilanib borishi kerak.
Aslida xalqaro reytinglarda eʼtirof etilish uchun qoʻyilgan talab va shartlarning 60-70 foizi oliy taʼlim muassasalarining kundalik faoliyatida amalga oshiradigan jarayonlar, oʻquv mashgʻulotlari bilan bogʻliq masalalardir. Faqat buni toʻgʻri va talab qilingan koʻrinishda taqdim eta olish muhim ahamiyatga ega. Shuni ham taʼkidlash kerakki, xalqaro miqyosda oʻz oʻrniga ega boʻlish, dunyoning oliygohingizni yaxshi tanishi darajasi reytingga kirish imkoniyatingizni oshiradi. Yaʼni xorijiy oliy va ilmiy taʼlim muassasalari bilan hamkorlik aloqalarining keng va mustahkamligi, “Scopus”, “Web of Science” kabi xalqaro tan olingan ilmiy bazalarda maqolalar, ilmiy tadqiqot natijalarni eʼlon qilib borish, hamkorlikdagi turli xalqaro loyihalarning salmogʻi sizning imkoniyatlaringizni yaxshilaydi.
Xulosa qilib aytsak, taʼlimning sifati va samarasi masalasi doimo muhimligini nazarda tutgan holda, uni taʼminlaydigan yuqoridagi mezonlarni bilish va amal qilish, oʻrinli qoʻllash zarur. Oliy taʼlim muassasalarining dunyo universitetlari reytingidagi yuqori koʻrsatkichlarga erishishi, albatta, ilmiy-intellektual salohiyatni, ishga ongli ravishda, keng qamrovli bilim, masʼuliyat bilan yondashish va ish natijalarini prognoz qila olish, yutuq va kamchiliklarni his etish tuygʻusini talab etadi.
QORAQALPOQ DAVLAT UNIVERSITETI XALQARO REYTINGLARNING NUFUZLI OʻRINLARIDA
Axmed Reymov,
Berdaq nomidagi Qoraqalpoq davlat universiteti rektori, professor
— Zamonaviy jahon hamjamiyatida taʼlim hal qiluvchi omilga aylandi va mamlakatlarning, yirik xususiy korporatsiyalarning rivoji, taraqqiyoti aynan sifatli taʼlim, samarador ilm-fan natijalariga bogʻliqligi hech kimga sir boʻlmay qoldi. Ana shu maʼnoda mamlakatimizda ham taʼlimga, xususan, oliy taʼlim tizimini rivojlantirishga, oliygohlarda dunyo miqyosida reytingi yuqori universitetlar darajasidagi taʼlimni yoʻlga qoʻyishga, ilm-fan va ishlab chiqarish uzviyligini taʼminlashga, universitet va institutlarni dunyoning nufuzli taʼlim muassasalari qatoriga qoʻshishga katta eʼtibor qaratilmoqda.
Oliygohlarning reytingi, muvaffaqiyat koʻrsatkichini, albatta, xalqaro reytinglar belgilab beradi. Bugungi kunda Qoraqalpoq davlat universitetini QS (Quacquarelli Symonds) reytinglarining ilgʻor universitetlar roʻyxatiga kiritishga tayyorlash boʻyicha bir qancha chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda hamda aniq natijalarga erishilmoqda.
Oʻtgan 2022-yilning noyabr oyida nufuzli xalqaro QS reyting tashkiloti Osiyo universitetlarining 2023-yil uchun reyting natijalarini eʼlon qildi. Unga koʻra, ilk bor respublikamizning 8 ta oliy taʼlim muassasasi TOP-1000 talikdagi Osiyoning eng kuchli universitetlari roʻyxatiga kiritildi.
QS Asia — reytinglar ichida eng nufuzlisi hisoblanib, oʻz ichiga 760 ta eng kuchli Osiyo universitetlarini qamrab olgan. Ushbu roʻyxatda Qoraqalpoq davlat universitetining borligi jamoamizni quvontirdi. Qoraqalpoq davlat universiteti Osiyo davlatlari orasida 741-oʻrinni, Markaziy Osiyo davlatlari orasida 41-oʻrinni, respublikamiz boʻyicha 7-oʻrinni egalladi. Faoliyatimiz Xalqaro reyting agentliklari tomonidan eʼtirof etilib, nufuzli oliygohlar roʻyxatiga kirishi nafaqat bizning, qolaversa, mamlakatimizning ham yutugʻi hisoblanadi. Bu koʻrsatkichlarni yaxshilash uchun belgilangan yoʻl xaritalari asosida bir qator ishlar davom ettirilmoqda.
Xususan, bunda, birinchi navbatda, universitetimiz professor-oʻqituvchilari Scopus, Google Scholar va Researchgate bazalarida maqolalarini chop etish, TOP-1000 talikka kirgan xorijiy taʼlim muassasalari professor-oʻqituvchilari bilan hamkorlikni kuchaytirish va ularning universitetimiz talabalariga xorij amaliyotini qoʻllagan holda, dars mashgʻulotlarini oʻtishini taʼminlash, professor-oʻqituvchilarimizning xorijiy tillarini bilish darajalarini oshirish va xalqaro tan olingan sertifikatlarga ega boʻlishlari kabi jihatlarga asosiy eʼtibor qaratilmoqda.
Erishgan natijalarimizni yaxshilash maqsadida universitet ilmiy jurnallarini raqamlashtirish, ularning saytlarini yaratish hamda xalqaro bazalarga kiritish boʻyicha ishlar amalga oshirilmoqda. Masalan, Qoraqalpoq davlat univeristeti Axborotnomasi jurnali Google Scholar bazasida indekslana boshlandi. Bunda jurnalning alohida sayti yaratildi va soʻnggi 10 yilda chop etilgan maqolalar joylashtirildi. Universitet saytining vizualligini oshirish boʻyicha rus, oʻzbek, ingliz va qoraqalpoq tillarida ijtimoiy tarmoqlardagi sahifalari yaratilib, materiallar joylashtirilmoqda. Bundan tashqari, QS, THE reyting agentliklarining platformalarida universitet profillari yaratilib, maʼlumotlar yangilanib borilmoqda hamda belgilangan yoʻl xarita boʻyicha ishlar amalga oshirilmoqda.
Shuningdek, universitetimizning xalqaro reytingdagi mavqeyini oshirishda vazifalarni belgilash va ularning ijrosini taʼminlash, bu borada ilgʻor mutaxassislar tajribasini oʻrganish maqsadida doimiy ravishda seminarlar oʻtkazib kelinmoqda hamda TOP-1000 talikdagi oliy taʼlim muassasalarining professor-oʻqituvchilari bilan hamkorlikda oʻz ilmiy ishlari yuzasidan fikr almashish va iqtiboslar berilishiga erishilmoqda.
Shuni alohida taʼkidlab oʻtish joizki, xorijiy hamkor universitetlar qatorida jahonning nufuzli “QS World University Rankings” mingtalik reytingida qayd etilgan Rossiyaning 4 ta, Italiyaning 1 ta, Ispaniyaning 1 ta, Portugaliyaning 1 ta, Qozogʻistonning 2 ta, Ukrainaning 1 ta hamda Avstriyaning 1 ta universitetlari mavjud. Bundan tashqari, xalqaro hamkorlik, taʼlim va madaniyat tashkilotlari hisoblangan ITEC, DAAD, KOICA, JICA, TIKA, GIZ, British Council, “SES” bilan ham yaqin hamkorlik aloqalari oʻrnatilgan.
Bugungi kunda faoliyatini yuritib kelayotgan reytingga kirmagan oliy taʼlim muassasalari, birinchi navbatda, xalqaro reyting talablariga javob berish-bermasligidan qatʼi nazar, reyting kompaniyalari platformalarida oʻz sahifalarini ochish va oʻz maʼlumotlarini kiritish zaruratini kun tartibiga koʻndalang qoʻymoqda. Keyinchalik reyting talablaridan kelib chiqib, oʻz oldiga aniq maqsadlarini belgilab olish, natijalarini yaxshilashga intilish, bunda taʼlim muassasasining har bir xodimi ulushi borligini anglagan holda, birdamlikda, hamjihatlikda harakat qilinsa, oʻz samarasini bermasdan qolmaydi.
JAHONNING NUFUZLI REYTINGLARI
Akmal Axatov,
Samarqand davlat universiteti xalqaro hamkorlik boʻyicha prorektori, professor
— Xalqaro tajribalarga koʻra, dunyodagi nufuzli universitetlar roʻyxatiga kirishda bosh mezon — bu akademik reputatsiya, ilmiy tadqiqot faoliyatining natijadorligi va kadrlar sifatidir. Bu koʻrsatkichlar professor-oʻqituvchilarning yuqori impakt-faktorli jurnallarda maqolalar chop etishi, iqtiboslilik koʻrsatkichlarining yuqoriligi, universitetning investitsion jozibadorligini oshirish, xorijiy taʼlim va ilm-fan texnologiyalarini jalb etish, taʼlim – fan – ishlab chiqarishning oʻzaro manfaatli hamkorligini yoʻlga qoʻyish orqali amalga oshiriladi.
Samarqand davlat universiteti bugungi kunda jahonning nufuzli reytinglaridan munosib joy olish maqsadida bir qator ishlarni amalga oshirmoqda. Eng asosiysi, bu reytinglarga kirish uchun QS, Times Higher Education kabi dunyoning yetakchi reyting agentliklari bilan doimiy hamkorlik yoʻlga qoʻyilgan. Muntazam ravishda uchrashuvlar tashkil etilmoqda. Ular bilan birgalikda turli tadbir va tanlovlar oʻtkazilmoqda.
Samarqand davlat universiteti xalqaro miqyosda eʼtirof etilishga boʻlgan intilishlari natijasida yuqoridagi nomlari keltirilgan reyting tashkilotlarining Osiyo, Markaziy Osiyo mintaqasi yoki boshqa ayrim fan yoʻnalishlari boʻyicha yuqori koʻrsatkichlarni qayd etib kelmoqda. Samarqand davlat universiteti QS xalqaro reyting agentligining Osiyo reytingida ilk bor kuchli 1000 talikdan oʻrin oldi.
Yuqori reytinglarga kirish uchun, avvalo, universitet professor-oʻqituvchilarining Scopus va Web of Science kabi ilmiy-tahliliy maʼlumotlar bazasida ilmiy maqolalarni koʻproq nashr etishga eʼtibor qaratilmoqda. Oxirgi besh yilda bu koʻrsatkich boʻyicha natijalar doimiy yaxshilanib bormoqda.
Ikkinchi muhim koʻrsatkich — akademik nufuz. Ish beruvchilar bahosi, yaʼni bunda koʻproq universitetda karyera markazlarini tashkil etish, oʻz bitiruvchilarini mentorlar sifatida jalb qilish, xalqaro kompaniyalar bilan hamkorlikni rivojlantirish kabi juda koʻp tarmoqlarga eʼtibor qaratilib, natijalarga erishib kelinmoqda.
Keyingisi, xalqaro akademik hamjamiyat bilan doimiy hamkorlikni rivojlantirish, universitetlarning tanilish imkoniyatini oshirishga katta urgʻu berilgan. Yaʼni bunda koʻproq universitetga xorijdan professor-oʻqituvchilarni jalb qilish muhim masala sifatida qaralgan. Soʻnggi yillarda universitetdagi har bir kafedrada doimiy shtatda ishlayotgan xorijlik professor-oʻqituvchilar faoliyat olib bormoqda.
Shuningdek, yana bir muhim koʻrsatkich — Samarqand davlat universitetiga xorijiy talabalarni jalb qilishga alohida urgʻu berilmoqda. Jumladan, universitetning xalqaro boʻlimi, transformatsiya ofisi faoliyati kengaytirilib, ularning asosiy faoliyati xorijiy professor-oʻqituvchilar va talabalarni muntazam ravishda jalb qilishga qaratilgan. Soʻnggi yillarda mazkur koʻrsatkichlar boʻyicha ijobiy oʻzgarishlarga erishilib, hozirgi vaqtda universitetda tahsil olayotgan xorijiy talabalar soni 300 nafardan oshadi.
Xalqaro nufuzli reytinglarga kirishdagi yana bir muhim koʻrsatkichlar — bu universitet olimlarning xalqaro ilmiy jurnallarda ishtirokini oshirish va xalqaro maʼlumotlar bazasida ulardan iqtibos keltirishlarni koʻpaytirishga eʼtibor qaratilayotganligidir. Chunki bu reytingni shakllantiruvchi asosiy omillardan ekanligi alohida qayd etish lozimdir. Olib borilayotgan faoliyat natijasida bu yoʻnalishda ham muhim natijalarga erishildi.
Xalqaro reytingga kirmagan oliygohlar uchun eng muhim tavsiyalar qoʻyidagilardan iborat:
Birinchidan, xalqaro nufuzli reytinglarga kirgan oliy oʻquv yurtlari tajribalarini oʻrganish kerak.
Ikkinchidan, xalqaro nufuzli reyting tashkilotlari bilan doimiy hamkorlikni rivojlantirish lozim.
Uchinchidan, xalqaro nufuzli reytinglarga kirish uchun uzoq muddatli yoʻl xaritalarini ishlab chiqish maqsadga muvofiq. Mazkur yoʻl xaritasi eng kamida 5 yillik boʻladi. Ammo 20 yilga ham moʻljallangan boʻlishi mumkin. Bunda aniq reja asosida doimiy faoliyat olib borish talab etiladi.
Toʻrtinchidan, yuqori reyting tashkilotlarining mintaqaviy boʻlinmalariga kirishga intilish kerak. Masalan, Osiyo, Markaziy Osiyo mintaqasi, ayrim fan yoʻnalishlari yoki baʼzi boshqa muhim koʻrsatkichlar boʻyicha reytinglarda ishtirok etish foydadan xoli emas. Bunda universitet yuqori reytinglarga kirishning kichik shartlarini bajarish orqali oʻz tajribalarini oshirib boradi. Masalan, “Greenmetrics UI”, QS Emerging Europe & Central Asia va boshqa reytinglar shular jumlasidandir.
ANIQ REJA ASOSIDAGI FAOLIYAT — MUVAFFAQIYAT KALITIDIR
Sharifjon Ergashev,
Namangan muhandislik-qurilish instituti rektori:
— Xalqaro reytinglarga kirish uchun asosiy eʼtibor amalga oshirilayotgan ishlar ochiqligini taʼminlash bilan ham bogʻliq. Shu maʼnoda universitetimizda ham natijalarni yaxshilash uchun THE va boshqa xalqaro reytinglarda qoʻyilgan talablarni bajarish uchun-yildan-yilga yuqori darajada ish olib borilib, har bir talab boʻyicha alohida shugʻullanilmoqda.
Hozirda institut THE xalqaro reytingi boʻyicha 1000+ oʻrinni egallab turgan boʻlsa, kelgusi yillarda ushbu koʻrsatkichdan yanada yuqori oʻringa chiqish koʻzda tutilgan. Qolaversa, biz faqat THE, QS xalqaro reytinglari bilan chegaralanib qolmoqchi emasmiz. Bugungi kunda dunyoning boshqa xalqaro reytinglaridan ham oʻrin olish uchun bir qator ishlar amalga oshirilmoqda.
Xalqaro reytinglar yordamida universitetlar abituriyent uchun chindan muhim boʻlgan mezonlar boʻyicha taqqoslanadi: oʻqitish sifati, chegirmalar foizi, ingliz tilida soʻzlashuvchilar soni, laboratoriyalarning jihozlari holati va boshqalar.
Universitetning ilmiy salohiyati bir necha mezonlar boʻyicha baholanadi: jurnallarda nashrlar; ilmiy ishlardan iqtibos keltirish; universitet bilan bogʻliq ilmiy mukofot gʻoliblari soni va hokazo.
Turli reytinglarda bu koʻrsatkichlar umumiy ballning 20 dan 100 foizigacha boʻlgan qiymatini tashkil etadi. Ular ARWUda eng katta ahamiyatga ega. THEda nashrlar va iqtiboslarning koʻpligi barcha mezonlarning 60% ini tashkil qiladi. QS Rankingsʼda unga biroz kamroq eʼtibor beriladi: atigi 20%. Reytinglarga kirishga intilayotgan oliy oʻquv yurtlariga shu jihatlarga eʼtibor qaratishini tavsiya etgan boʻlardik.
Maʼlumot uchun, NamMQI Times Higher Education Impact nufuzli xalqaro reytingining 17 yoʻnalishi boʻyicha ishtirok etib, TOP-1001+ roʻyxatidan oʻrin egalladi hamda “Asia University Rankings 2023” xalqaro reytingida reportyor maqomiga ega boʻldi. Oliy oʻquv yurtlari taʼlim, tadqiqotlar, bilimlar almashinuvi va xalqaro aloqalar kabi 13 ta koʻrsatkich boʻyicha baholanadigan Young Universities Ranking nufuzli reytingida Oʻzbekistoning 12 ta oliy oʻquv yurti kiritilgan boʻlib, Namangan muhandislik-qurilish instituti toʻrtinchi oʻrinda qayd etilgan.
Oliy taʼlim muassasalari bilan hamkorlikda
Risolat MAXSIMOVA toʻpladi va nashrga tayyorladi.